ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ - ΚΟΛΠΙΚΕΣ ΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ Β'

- Ο μύκητας βρίσκεται εξαρχής στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή εμφανίζεται ως αποτέλεσμα υποτροπιασμούλοίμωξης κάποιου άλλου οργάνου;

Ο μύκητας αναπτύσσεται από τη φύση του τοπικά. Η μυκητίαση του κόλπου, λοιπόν, είναι συνήθως τοπική και όχι συστηματική λοίμωξη. Δεν αποκλείεται βέβαια μια μυκητίαση οφειλόμενη σε μονίλια του οισοφάγου, του εντέρου ή της στοματικής κοιλότητας- δηλαδή του γαστρεντερικού συστήματος να οδηγήσει σε συστηματική μυκητίαση και να προσβάλει και το κατώτερο γεννητικό σύστημα. Αντίστροφα, μια κολπική λοίμωξη μπορεί να επεκταθεί και να προκαλέσει μια γενικευμένη και συστηματική λοίμωξη στον οργανισμό (π.χ. λοίμωξη του γαστρεντερικού συστήματος) μόνο εάν η γυναίκα είναι σε φάση καταστολής του ανοσοποιητικού της συστήματος. Επομένως, το 99% των κολπικών μυκητιάσεων είναι αποκλειστικά τοπικές λοιμώξεις οι οποίες δεν επεκτείνονται και δεν προκαλούν βλάβη σε άλλα όργανα.


- Πώς εκδηλώνεται μια κολπική μυκητίαση;

Είναι χαρακτηριστικό ότι τις περισσότερες φορές δεν έχει κανένα σύμπτωμα. Πρόκειται ουσιαστικά για μια κρυφή ασθένεια, αφού ο μύκητας μένει σε λανθάνουσα κατάσταση. Αν και η γυναίκα έχει ήδη πάρει τη λοίμωξη από κάποια πηγή(θαλάσσια ύδατα), δεν εκδηλώνονται συμπτώματα για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να πέσει η άμυνα του οργανισμού για κάποιο λόγο (π.χ. λίγο πριν την περίοδο), οπότε το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί, ο μύκητας βρίσκει "γόνιμο έδαφος" και αρχίζει πλέον να αναπτύσσεται.

- Ποια είναι τα συμπτώματα μιας κολπικής μυκητίασης, όταν εκδηλωθεί;

Τα συμπτώματα μιας κολπικής μυκητίασης είναι τα παχύρευστα λευκά υγρά από τον κόλπο, η αίσθηση καψίματος(τσούξιμο) στο αιδοίο, στο τριχωτό και στην περιοχή των εξωτερικών γεννητικών οργάνων και ο κνησμός (φαγούρα) των εξωτερικών γεννητικών οργάνων.

- Πρόκειται, δηλαδή, για μεταλλαζόμενες μορφές κολπικών λοιμώξεων στην ίδια πάντα περιοχή;

Ναι, δεδομένου ότι η μυκητίαση προσβάλλει και τον κόλπο (εσωτερική μυκητίαση) και τα εξωτερικά γεννητικά όργανα (εξωτερική μυκητίαση). Πρόκειται, δηλαδή, για δύο μορφές λοιμώξεων που μπορεί η μία να μεταλλάζεται στην άλλη. Υπάρχουν ,επίσης, βαθμίδες κολπικών μυκητιάσεων, καθώς μια μυκητίαση μπορεί να ξεκινήσει από μια πολύ απλή μορφήοπότε δεν εμφανίζει συμπτώματα και να εξελιχθεί σε μια πιο προχωρημένη και γενικευμένη φλεγμονή του κόλπου.

- Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε μια εσωτερική και μια εξωτερική λοίμωξη του κατώτερου γεννητικού συστήματος;

Όταν μια λοίμωξη είναι εσωτερική, δηλαδή έχει προσβληθεί ο βλενογόννος του κόλπου, τότε αρχίζει το παχύρευστο άσπρο έκκριμα από τον κόλπο. Στην περίπτωση μιας εξωτερικής μυκητίασης τα συμπτώματα διαφέρουν, αφού τότε προκαλείται κνησμός (φαγούρα), αίσθηση καυσότητας και γίνεται επώδυνη η σεξουαλική επαφή.

- Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην εκδήλωση μιας κολπικής μυκητιακής λοίμωξης;

Ο βασικός παράγων, εάν και σε ποιο βαθμό θα εκδηλωθεί μια κολπική μυκητίαση ,είναι η άμυνα που προσφέρει ο οργανισμός. Ο μύκητας για να αναπτυχθεί απαιτεί μια «αποδυνάμωση» τοπική ή συστηματική του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού. Η τοπική άμυνα του οργανισμού μπορεί να ελαττωθεί λόγω διαταραχής της βακτηριακής χλωρίδος του κόλπου/τραχήλου. Αυτό το πρόβλημα εμφανίζεται συνήθως μετά από χρήση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος, άλλου είδους φλεγμονές του γεννητικού σωλήνα ή από εξελκώσεις και τραύματα του κόλπου. Κατά τη διάρκεια της κυήσεως ελαττώνεται η «κυτταρική ανοσία»του οργανισμού και οι μυκητιάσεις του κόλπου είναι πιο συχνές.

- Ποια άτομα είναι σε υψηλό κίνδυνο για την εμφάνιση κολπικής μυκητίασης;

Άτομα που είναι σε ανοσοανατολή λόγω στεροϊδών ορμονών, χημειοθεραπείας, συστηματικής ακτινοθεραπείας ή λοίμωξης με HIV. Άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς και άτομα που λαμβάνουν αντισυλληπτικά με υψηλές δόσεις οιστρογόνων ή αντιβιοτικά ευρέως φάσματος. Επίσης, η χρήση στενών ή νάιλον εσωρούχων ή στενών παντελονιών προδιαθέτει σε μια μυκητιακή λοίμωξη του κόλπου και του αιδοίου.

-Γιατί οι κολπικές μυκητιάσεις βρίσκονται σε έξαρση ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού;

Αυτό συμβαίνει, γιατί συνήθως, όπου υπάρχουν πολλά άτομα, υπάρχουν και πολλά μικρόβια. Ακόμη και η θάλασσα είναι δύσκολο να θεωρηθεί ελεύθερη από κολοβακτηρίδια και μύκητες και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλά περιστατικά κολπίτιδας από κολοβακτηρίδια και μυκητιάσεις προκαλούνται από θαλάσσια ύδατα. Μια επιπλέον πηγή κολπικής μυκητίασης είναι τα νερά της πισίνας που προκαλούν συχνά λοιμώξεις της κολπικής και τραχηλικής χώρας.

- Ο ηλικιακός παράγοντας επηρεάζει την εκδήλωση μιας κολπικής μυκητίασης;

Όχι, η ηλικία δεν παίζει κάποιο ιδιαίτερο ρόλο. Είναι, ωστόσο, σημαντικό να σημειώσουμε πως η γυναίκα στην αναπαραγωγική ηλικία είναι περισσότερο προστατευμένη, καθώς το επιθήλιο του κόλπου και του τραχήλου είναι παχύ λόγω οιστρογόνων που το προστατεύουν. Αντίθετα, στην εμμηνόπαυση η ανατομία και η φυσιολογία του γεννητικού σωλήνα αλλάζει, τα οιστρογόνα πέφτουν και το επιθήλιο γίνεται πολύ λεπτό και ατροφικό με αποτέλεσμα να εισχωρούν πιο εύκολα τα μικρόβια και να αναπτύσσονται κολπίτιδες και τραχηλίτιδες.
- Υπάρχει πιθανότητα μια κολπική μυκητίαση να εκδηλωθεί από ψυχολογικά αίτια;

Το βασικό αίτιο λοίμωξης του κόλπου από μύκητες είναι ο ίδιος ο μύκητας. Η ψυχολογία σχετίζεται με την εκδήλωση ή υποτροπή μιας λοίμωξης κυρίως σε ιούς και βασικά στον ιό του έρπητα, και όχι τόσο στην περίπτωση του μύκητα.

- Με ποιους τρόπους μεταδίδεται;

Ο μύκητας μεταδίδεται με κάθε είδους επαφή, όπως επαφή του δέρματος με νερό, με μολυσμένο εσώρουχο ή από επαφή με μολυσμένο σύντροφο. Ο μύκητας δε μεταδίδεται ούτε με σταγονίδια ούτε εξ'αποστάσεως. Όταν κάποιος συνυπάρχει με άτομο που έχει κολπική μυκητίαση πρέπει να προσέχει τη χρήση της τουαλέτας, τα εσώρουχα και τις πετσέτες ή οτιδήποτε άλλο φεύγει από την περιοχή που έχει αναπτυχθεί ο μύκητας και μπορεί να έρθει σε επαφή με μια άλλη υγιή γεννητική περιοχή.

- Πόσο επικίνδυνη είναι μια κολπική μυκητίαση;

Μια κολπική μυκητίαση είναι πολύ σπάνια επικίνδυνη για τη γενική υγεία της γυναίκας. Η ταλαιπωρία είναι κυρίως ψυχολογική ειδικά σε περιπτώσεις συχνής επανεμφάνισης της φλεγμονής, καθώς αυτό δημιουργεί μια δυσάρεστη αίσθηση, σωματική κόπωση και ψυχολογική κατάπτωση, αφού μεταξύ άλλων απαιτεί διακοπή και της σεξουαλικής δραστηριότητας.

- Ποια προληπτικά μέτρα μπορούμε να λάβουμε για την αποφυγή μιας τέτοιας κατάστασης;

Πρώτα απ'όλα πρέπει να αποφεύγονται περιοχές που έχουν πιθανότητα να φιλοξενούν μύκητες (θάλασσα, νοσούντα άτομα), να γίνεται χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή ακόμη να ακολουθείται η διπλή προφύλαξη με λήψη αντισυλληπτικού χαπιού και ταυτόχρονη χρήση προφυλακτικού . Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της φλεγμονής θα πρέπει να αποφεύγεται πλήρως η επαφή, καθώς το προφυλακτικό μπορεί να μην παρέχει 100% προστασία, ενώ είναι σημαντικό να γίνεται ενημέρωση του συντρόφου και συζήτηση μαζί του, ώστε να υπάρχει η απαραίτητη κατανόηση και υποστήριξη. Επιπλέον, είναι καλό να αποφεύγεται η συχνή αλλαγή ερωτικού συντρόφου που ενθαρρύνει την ανάπτυξη σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων μεταξύ των οποίων και η κολπική μυκητίαση.

- Πώς γίνεται η διάγνωση μιας κολπικής μυκητιακής λοίμωξης;

Για τη διάγνωση δεν είναι αρκετά μόνο τα συμπτώματα(κνησμός, υγρά, κάψιμο). Πρέπει να γίνεται καλλιέργεια κολπικού και τραχηλικού υγρού, για αερόβια, αναερόβια χλαμύδια και μυκήτες. Όταν μια γυναίκα παραπονιέται για κολπικά εκκρίματα, κάψιμο στην κολπική χώρα, κνησμό στα εξωτερικά γεννητικά όργανα ή επώδυνη σεξουαλική επαφή, δεν είναι αρκετή η λήψη μιας απλής αντιβίωσης. Είναι απαραίτητο εκτός από την κλινική εξέταση να γίνουν μικροβιολογικά τεστ , ώστε να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να δοθεί σωστή και ολοκληρωμένη προστασία.

- Πώς αντιμετωπίζεται μια κολπική μυκητίαση;

Η αντιμετώπιση και καταπολέμηση των μυκήτων σήμερα έχει αλλάξει από το παρελθόν δεδομένου ότι δεν περιορίζεται στη χρήση μιας κρέμας ή ενός υποθέτου. Μια κολπική μυκητίαση αντιμετωπίζεται πλέον πιο συστηματικά με συνδυασμό στοματικής αντιβίωσης και ταυτόχρονη τοπική θεραπεία με τη χορήγηση υποθέτου και την τοπική επάλειψη με κρέμα, ενώ ταυτόχρονα ανάλογη θεραπευτική αγωγή πρέπει να ακολουθεί και ο σύντροφος. Σε περίπτωση υποτροπιασμού της κολπικής μυκητίασης η θεραπεία επαναλαμβάνεται μετά από 2-3 εβδομάδες μόνο από τη γυναίκα και μόνο με τη μορφή στοματικής αντιβίωσης αυτή τη φορά.

- Πόσο διαρκεί μια θεραπευτική αγωγή;Η θεραπεία μιας κολπικής μυκητίασης διαρκεί φυσιολογικά από τέσσερεις έως δεκατέσσερις ημέρες.Σε πιο ειδικές, υποτροπιάζουσες και βαριές περιπτώσεις(π.χ. διαβητικά προβλήματα) η αγωγή χορηγείται ακόμη και για έξι μήνες. Σε γενικές, πάντως, γραμμές η θεραπεία συνιστάται με άξονα τη φύση της φλεγμονής και τις ανάγκες της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά.

- Γιατί μια κολπική μυκητίαση μπορεί να υποτροπιάσει ή να επανεμφανιστεί;

Η υποτροπή μιας μυκητίασης οφείλεται σε δύο αίτια: α) υποθεραπεία ή λήψη ανεπαρκούς θεραπείας ή β) επαναμόλυνση. Στην πρώτη περίπτωση η ασθενής είτε δεν έχει θεραπευτεί πλήρως, παρότι έχει λάβει όλη την απαιτούμενη θεραπεία, είτε δεν έχει λάβει αρκετή θεραπεία για την καταπολέμηση του μύκητα και δικαιολογημένα υποθεραπεύεται. Γι'αυτό το λόγο είναι σημαντική η επανάληψη του ελέγχου μετά από διάστημα 2-3 εβδομάδων από το ξεκίνημα της θεραπείας. Πρέπει μάλιστα να σημειώσουμε ότι ιδιαίτερα ευάλωτες σε υποτροπιασμό και επανεμφάνιση κολπικής μυκητίασης είναι οι γυναίκες με διαβήτη, καθώς εξαιτίας του σακχάρου αλλάζει η φυσιολογία του δέρματος και πέφτει η άμυνα του οργανισμού τοπικά, γεγονός που ενθαρρύνει και βοηθά την ανάπτυξη του μύκητα.

- Είναι μόνιμα ιάσιμη η έχει χρόνια μορφή μια κολπική μυκητίαση; 

Είναι πιθανόν μια κολπική μυκητίαση να χρονίζει, εφόσον επανεμφανίζεται περιοδικά. Αυτό, όμως, συμβαίνει σε περίπτωση σοβαρού προβλήματος(π.χ. βεβαρυμμένη κλινική κατάσταση), άγνοιας μόλυνσης του συντρόφου που οδηγεί σε επανειλημμένες μυκητιάσεις ή συχνής έκθεσης σε μολυσμένα νερά θαλάσσια ή πισίνας. Ωστόσο, η σωστή ενημέρωση, πρόληψη και προφύλαξη μπορεί να οδηγήσει σε άμεση, δραστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση των κολπικών μυκητιάσεων και σε μόνιμη εξάλειψη του προβλήματος.