Ήταν επιφανέστατο μέλος της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης, Δούκας της πόλης και Στρατηγός όλης της Θεσσαλίας. Ο Δημήτριος που κατάγονταν από ευσεβή οικογένεια, δε φοβήθηκε από τα διατάγματα των αυτοκρατόρων και συνέχισε να κηρύττει τον ευαγγελικό λόγο, οδηγώντας στην πίστη πολλούς ειδωλολάτρες. Όταν ο Μαξιμιανός έμαθε για την χριστιανική δράση του Δημητρίου διέταξε να συλληφθεί και να οδηγηθεί μπροστά του. Ο Δημήτριος δε δίστασε να ομολογήσει τη χριστιανική του πίστη, παρόλο που γνώριζε τα φρικτά βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονταν οι χριστιανοί. Αρχικά φυλακίστηκε σε ένα τόπο ακάθαρτο, σ’ ένα παλαιό λουτρό στα υπογεια του οποίου χύνονταν ακάθαρτα περιττώματα. Στο βρωμερό αυτό τόπο ο άγιος παρέμεινε στερημένος τη συναναστροφή των ανθρώπων, αλλά παρηγορούμενος από το Θεό. Αυτό τον καιρό διεξάγονταν αθλητικοί αγώνες στη Θεσσαλονίκη προς τιμή του αυτοκράτορα, ένας από τους συμμετέχοντες, ανθρωπος του Μαξιμιανού, που ονομάζονταν Λυαίος, κόμπαζε πως ήταν ανίκητος και παράλληλα κορόιδευε τους χριστιανούς καλώντας τους να αναμετρηθούν μαζί του. Ένας νεαρός στρατιώτης και κρυφός μαθητής του Δημητρίου, που ονομάζονταν Νέστωρας επισκέφθηκε το Δημήτριο στη φυλακή και του ζήτησε να προσευχηθεί για να τον βοηθήσει ο Κύριος μας να αντιμετωπίσει τον Λυαίο. Ο άγιος αφού προσευχήθηκε και του είπε: “Ύπαγε και τον Λυαίο θα νικήσεις και υπέρ Χριστού θα μαρτυρήσεις”. Ο Νέστωρας τότε παρουσιάστηκε στο στάδιο και ζήτησε να αναμετρηθεί με τον φοβερό Λυαίο.
Μάταια προσπάθησαν να τον μεταπείσουν. Όταν ο Τετράρχης είδε πως δεν τον άκουε τον άφησε να αντιμετωπίσει τον γιγαντόσωμο Λυαίο. Αυτός πλησίασε τον Λυαίο και φωνάζοντας “Ο Θεός του Δημητρίου βοήθει μοι” του κατάφερε ένα φοβερό χτύπημα με το σπαθί στη καρδία και αυτός αμέσως σωριάστηκε νεκρός.
Μάταια προσπάθησαν να τον μεταπείσουν. Όταν ο Τετράρχης είδε πως δεν τον άκουε τον άφησε να αντιμετωπίσει τον γιγαντόσωμο Λυαίο. Αυτός πλησίασε τον Λυαίο και φωνάζοντας “Ο Θεός του Δημητρίου βοήθει μοι” του κατάφερε ένα φοβερό χτύπημα με το σπαθί στη καρδία και αυτός αμέσως σωριάστηκε νεκρός.
Ο Μαξιμιανός αφού πληροφορήθηκε τα γεγονότα θεώρησε υπεύθυνο τον Δημήτριο και διέταξε να τους σκοτώσουν και τους δύο αμέσως. Έτσι ο άγιος Νέστωρας αποκεφαλίστηκε έξω από τη λεγόμενη Χρυσή Πύλη. Ο Δημήτριος που βρίσκονταν ακόμα στο λουτρό φυλακισμένος μόλις είδε τους στρατιώτες να έρχονται σήκωσε το δεξί του χέρι και οι στρατιώτες τον λόγχευσαν στην πλευρά, έτσι έμοιασε στον Κύριο μας, τον γλυκύτατο Ιησού που και αυτός είχε λογχευθεί στην πλευρά, ύστερα οι στρατιώτες των λόγχευσαν σε όλο του το σώμα. Έτσι τελειώθηκε ο άγιος Δημήτριος δεχόμενος το μαρτυρικό στεφάνι Κάποιοι ευλαβείς χριστιανοί ήρθαν κρυφά και ένταφίασαν το σώμα του αγίου στον ίδιο τον τόπο του μαρτυρίου, στο βρωμερό λουτρό που έμμελε πλέον να γίνει ιατρείο ψυχών και σωμάτων. Κάποιος μάλιστα φίλος του αγίου που ονομάζονταν Λούπος και ήταν παρόν την ώρα του μαρτυρίου όταν έφυγαν οι στρατιώτες, πήγε γρήγορα και έβγαλε το δαχτυλίδι και το πανωφόρι του αγίου και τα έβαψε στο αίμα του. Με αυτά ενεργούσε πολλά θαύματα: αρρώστους ιάτρευε, δαιμονισμένους θεράπευε. Ο Μαξιμιανός μόλις έμαθε αυτά έστειλε στρατιώτες και τον αποκεφάλισαν σε κάποιον τόπο ονομαζόμενο Τριβουνάλιο.
Η δε μητέρα Εκκλησία περιβάλλεται «ως πορφύραν και βύσσον τα αίματα των μαρτύρων της», διότι αυτά τα τέκνα αποτελούν το καύχημά της.
Απολυτίκιο
«Μέγαν εὔρατο, ἐν τοῖς κινδύνοις, σέ ὑπέρμαχον, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τά ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὔν Λυαίου καθειλες τήν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίω θαρρύνας τόν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμίν τό μέγα ἔλεος»
Ο πολιούχος και προστάτης της Θεσσαλονίκης μεγαλομάρτυρας Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλήτης, με το γνώριμο πρόσωπο, υπήρξε πρότυπο για τους μεταγενέστερους αγιογράφους.
Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλήτης,εικονίζεται από τον Πανσέληνο όρθιος να κρατάει με το δεξί χέρι δόρυ και με το αριστερό τόξο με δύο βέλη. Πίσω διακρίνεται η ασπίδα του.
Έζησε στα χρόνια του Διοκλητιανού (284-304) και του Μαξιμιανού (286-305). Μαρτύρησε, όταν ο δεύτερος βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου με την προσευχή του κρατούμενου στο βαλανείο, που βρισκόταν δίπλα στο στάδιο, αγίου Δημητρίου, ο χριστιανός νέος Νέστορας νίκησε τον θηριώδη παλαιστή Λυαίο.
Ο Μαξιμιανός δεν περιορίσθηκε, μετά από το απρόβλεπτο αυτό, στη θανάτωση του Νέστορα, αλλά έδωσε εντολή να λογχίσουν και τον άγιο.
Η Θεσσαλονίκη σήμερα κοσμείται με μεγαλόπρεπο ναό προς τιμήν του, όπου φυλάσσονται τα ιερά λείψανά του, και είναι ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα των Βαλκανίων.
Έχει σχήμα πεντάκλιτης βασιλικής με ξύλινη στέγη και ανεγέρθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, κοντά στον χώρο όπου μαρτύρησε ο άγιος.
Η ανέγερση του αρχικού ναού τοποθετείται στο 413.
Ο σημερινός ναός είναι αποτέλεσμα της αναστήλωσης (1949) μετά τη μεγάλη πυρκαγιά τον 1917, που κατέστρεψε το μνημείο. Στο μακρύ αυτό χρονικό διάστημα από τον 5ο έως τον 20ο αιώνα το κτίσμα υπέστη επισκευές, προσθήκες και διαρρυθμίσεις.
Το 1490 ή το 1491, επί σουλτάνου Βαγιαζήτ Β΄ (1481-1512) μετατράπηκε σε τζαμί με την ονομασία «Κασημιέ». Οι τοιχογραφίες (1308) του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου αποδίδονται στον Πανσέληνο.
Τα λείψανα του αγίου μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη από το San Lorenzo in Campo της Ιταλίας, όπου είχαν μεταφερθεί στα μεσαιωνικά χρόνια, με ενέργειες του αείμνηστου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Β’.
Ποιό ελληνικό σπίτι δεν έχει έναν Δημήτρη; Σε όλους αυτούς ευχόμαστε Χρόνια Πολλά και Χρόνια Ορθόδοξα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου