Δευτέρα 2 Μαΐου 2011

Καλύτερη οστική υγεία από την κατανάλωση ψαριών



Ο σολομός είναι πλούσιος σε ω-3 λιπαρά οξέα  
Ο σολομός είναι πλούσιος σε ω-3 λιπαρά οξέα  
Φάτε ψάρια..
Νέα Υόρκη - Οι ηλικιωμένοι που τρώνε μεγάλες ποσότητες ψαριών καταλήγουν να διατηρούν καλύτερη οστική πυκνότητα, συγκριτικά με συνομηλίκους τους που δεν περιλαμβάνουν τα ψάρια στη διατροφή τους, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο the American Journal of Clinical Nutrition.
Η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι τέτοιες διατροφικές συνήθειες ενισχύουν τα οστά, αλλά οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο συνδυασμός των διαφόρων ελαίων που περιέχουν τα ψάρια προστατεύει τα οστά από τη απώλεια μάζας που συμβαίνει με το πέρασμα του χρόνου.
«Πιστεύουμε ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα που περιέχουν τα ψάρια προλαμβάνουν την οστική απώλεια», εξηγεί η Δρ Κάθριν Τάκερ από το Πανεπιστήμιο Νορθεστερν.
Ωστόσο η έρευνα της καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η πρόληψη της οστικής απώλειας δεν είναι απλή διαδικασία, όσο η αύξηση των ω-3 λιπαρών οξέων στην διατροφή του ανθρώπου.
Η ομάδα της Δρ Τάκερ, που πήρε χρηματοδότηση από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ, μελέτησε στοιχεία από έρευνες που είχαν γίνει τη δεκαετία του '80 και του '90, σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες περισσοτέρων από 600 ηλικιωμένων που ζούσαν στο Φράμινγκχαμ της Μασαχουσέτης.
Μετρήσεις της οστικής πυκνότητας είχαν γίνει στα ισχία τους, ανά τέσσερα χρόνια.
Οι γυναίκες που έτρωγαν τρεις ή περισσότερες μερίδες ψάρια την εβδομάδα, κυρίως σολομό και κολιό, είχαν μικρότερη οστική απώλεια τέσσερα χρόνια μετά, συγκριτικά με γυναίκες που έτρωγαν λιγότερο συχνά ψάρι.
Οι άνδρες που προτιμούσαν τον τόνο ή τα προαναφερόμενα ψάρια τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα είχαν επίσης λιγότερη οστική απώλεια.
Η μελέτη δεν κατάφερε να αναδείξει αν τα ψάρια ήταν η αιτία της διαφοροποίησης ως προς την οστική απώλεια, αλλά ότι απλώς υπάρχει κάποια σχέση.
Τα ψάρια είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, κυρίως EPA και DHA.
Μελετώντας σε βάθος την διατροφή του δείγματος, οι ερευνητές διαχώρισαν τις ποσότητες των ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων από τη διατροφή.
Διαπίστωσαν ότι δεν είναι μόνο τα ω-3 λιπαρά οξέα που επηρεάζουν την οστική πυκνότητα.
Τα υψηλά επίπεδα του αραχιδονικού οξέος που ανήκει στα ω-6 λιπαρά οξέα σχετίστηκε λιγότερο με την οστική πυκνότητα των γυναικών, αλλά μόνο όταν οι γυναίκες κατανάλωναν υψηλότερα επίπεδα ω-3 λιπαρών οξέων.
«Μάλλον πρέπει να προσέχουμε την σωστή ισορροπία των δύο ομάδων λιπαρών οξέων. Αν έχετε χαμηλά επίπεδα αραχιδονικού οξέος, τότε δεν προκύπτουν οφέλη από τα ω-3. Δεν αρκεί λοιπόν να λαμβάνετε ένα διατροφικό συμπλήρωμα», εξηγεί η Δρ Τάκερ.
Η υπερβολική πρόσληψη ενός εκ των δύο μπορεί να είναι επιβλαβής.
Στους άνδρες, το υψηλό αραχιδονικό οξύ και τα χαμηλά ω-3 λιπαρά σχετίστηκε με μεγαλύτερη οστική απώλεια.
Η Δρ Τάκερ εξηγεί ότι δεν υπάρχει η ιδανική συνταγή για την αναλογία ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων.
Η διατροφή με ψάρια πάντως έχει οφέλη, επειδή περιέχουν τα ω-3 που τείνουν να λείπουν από την δυτική διατροφή. Τα ω-6 λιπαρά οξέα για παράδειγμα, είναι άφθονα στην διατροφή των Αμερικανών.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιολογίας, πρέπει να τρώμε δύο μερίδες ψάρια την εβδομάδα.
Η οστική απώλεια είναι μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας της γήρανσης, ενώ αυτό πρακτικά μεταφράζεται σε περισσότερες πιθανότητες οστικών καταγμάτων.
Η υγεία έρχεται στο πιάτο μας από τη θάλασσα
Το ψάρι είναι μία τροφή με σημαντική διατροφική αξία αλλά και πολύ ιδιαίτερη γεύση, που είναι στενά συνδεδεμένη με την ελληνική δίαιτα και παράδοση.
Σύμφωνα με τη Μεσογειακή ή την Κρητική διατροφή, το ψάρι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής μας διατροφής, και σύμφωνα με την κατανάλωσή του, η Ελλάδα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση (μετά την Ισπανία) ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης.
Στην Πυραμίδα της Υγιεινής Διατροφής, το ψάρι συστήνεται σε ποσότητα 5-6 μικρομερίδων την εβδομάδα. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, ο μέσος Έλληνας καταναλώνει σχεδόν 12 κιλά ψάρι το χρόνο. Το θετικό στοιχείο είναι πως στην ελληνική αγορά μπορούμε να βρούμε ψάρια για όλα τα ‘βαλάντια'Α, από γαύρο, κολιό και σαρδέλα, μέχρι σολομό. Όλα αυτά τα ψάρια έχουν την ίδια διατροφική αξία.
Τα ψάρια είναι μία πολύτιμη πηγή πρωτεϊνών, που έχουν εφάμιλλη ή και υψηλότερη ποιότητα και διατροφική αξία από εκείνες του κρέατος. Η περιεκτικότητά τους σε λίπος διαφέρει πολύ από είδος σε είδος ψαριού. Μπορεί να είναι χαμηλό, όπως στην περίπτωση του μπακαλιάρου και της γλώσσας, που είναι 0.5-2%, ή αρκετά υψηλότερα όπως στην πέστροφα, το σολομό και το σκουμπρί, που κυμαίνεται από 10-20%. Παράλληλα με την παροχή αμινοξέων και λίπους, τα ψάρια είναι πλούσιες πηγές για πολλές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
Τα άλιπα ψάρια, με το λευκό δέρμα αποτελούν μία πολύ υγιεινή και χαμηλή σε θερμίδες επιλογή για τη διατροφή μας. Τα 100 γρ. μπακαλιάρου, για παράδειγμα, δίνουν 76 θερμίδες και μόνο 0.7 γραμμάρια λίπους. Αλλά ακόμα και τα πιο λιπαρά ψάρια δίνουν λιγότερες θερμίδες από άλλες επιλογές, π.χ. κοτόπουλο με δέρμα. Έτσι, τα 100 γρ. σολομού δίνουν 197 θερμίδες με 13 γραμμάρια λίπους (τα 100 γρ. κοτόπουλου με δέρμα δίνουν 230 θερμίδες).
Τέλος, ο τόνος, που συνήθως συμπεριλαμβάνεται σε προγράμματα αδυνατίσματος, δίνει 99 θερμίδες και 0.6 γραμμάρια λίπους.
Το ψάρι, όπως και οι άλλες τροφές ζωικής προέλευσης, δίνει στον οργανισμό πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, απαραίτητες για τη δόμηση των ιστών και την αποκατάσταση των φθορών τους. Έτσι, το ψάρι μπορεί ισάξια να αντικαταστήσει το κρέας, ως προς την πρωτεϊνική του περιεκτικότητα.
Η περιεκτικότητα των ψαριών διαφέρει ανάλογα με το ψάρι. Έτσι, υπάρχουν όσα έχουν περιεκτικότητα κάτω του 5%, όπως ο μπακαλιάρος και η γλώσσα, και όσα έχουν πάνω από 5%, όπως οι σαρδέλες και ο σολομός. Τα ψάρια περιέχουν από όλα τα είδη των λιπών (μονοακόρεστα, πολυακόρεστα και κορεσμένα).
Τα ψάρια είναι επίσης πηγή πολλών βιταμινών. Από τις λιποδιαλυτές βιταμίνες (A,D,E,K) τα ψάρια μας παρέχουν κυρίως τις Α και D. Ψάρια όπως ο σολομός και ο ξιφίας είναι καλή πηγή βιταμίνης Α, που είναι η βιταμίνη της όρασης, αφού συμβάλλει στη διατήρηση της φυσιολογικής όρασης. Τη βιταμίνη D, που είναι υπεύθυνη για την αύξηση και τον εμπλουτισμό των οστών και των δοντιών, καθώς και για την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου. Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες Α και D βρίσκονται κυρίως στα λιπαρά ψάρια και το ήπαρ των άλλων ψαριών, και το λάδι τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπυκνωμένο συμπλήρωμα βιταμινών. Θυμηθείτε το κλασσικό, αλλά όχι και πολύ αγαπημένο, ‘μουρουνόλαδο'Α που τάιζαν παλιότερα οι μητέρες τα παιδιά τους!
Πέρα από τις λιποδιαλυτές, τα ψάρια μας παρέχουν και υδατοδιαλυτές βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως Β1, Β2, νιασίνη και Β12, που είναι σημαντικές για το μεταβολισμό των βασικών διατροφικών στοιχείων αλλά και την υγεία των νευρικών ιστών και των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Τα βασικά μεταλλικά στοιχεία, που παίρνουμε από τα ψάρια, είναι το ασβέστιο (ειδικά από όσα μικρά ψαράκια τρώμε και τα κόκαλα, π.χ. γαύρος και μαρίδα) και ο φώσφορος, που και τα δύο μαζί με τη βιταμίνη D, βοηθούν στην καλύτερη δόμηση των δοντιών και οστών, σελήνιο αλλά και ιώδιο.
Tα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν θετική δράση σε πολλά διαφορετικά συστήματα του οργανισμού μας, όπως είναι η μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια όπως σκουμπρί, σαρδέλα, γαύρο, σολομό, τόνο, πέστροφα κ.ά. (αλλά και τα θαλασσινά, όσο και αν αυτό φαίνεται περίεργο), που θα βρούμε στις ελληνικές θάλασσες.

Ψάρια και υγεία


Πολλές είναι οι παθήσεις στις οποίες η κατανάλωση ψαριών μπορεί να είναι ευεργετική.
Ψάρια και καρδιά: Η ευεργετική δράση των λιπαρών αυτών οξέων (μείωση λιπιδίων) έχει σαν αποτέλεσμα να προστατεύεται η καρδιά από τις καταστροφικές συνέπειες της συσσώρευσης λιπιδίων στο αίμα, μειώνοντας τα επίπεδά τους.
Ψάρια και εγκεφαλικά επεισόδια: Μεγάλη έρευνα έδειξε ότι η κατανάλωση ψαριού, τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, που οφείλεται σε θρόμβο, και μόνο σε αυτό, μέχρι και 50%.
Ψάρια και προστασία από τον καρκίνο του πνεύμονα: Αυτή η μορφή καρκίνου είναι μία από τις πιο επικίνδυνες μορφές καρκίνου. Μελέτες έδειξαν ότι η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας βοηθά τους καπνιστές να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.
Ψάρια και καρκίνος του προστάτη: Η παρουσία των ω-3 λιπαρών οξέων στα ψάρια φαίνεται ότι προστατεύει και από τον καρκίνο του προστάτη.
Ψάρια και εγκεφαλικό: Έρευνα του Harvard Medical School έδειξε ότι η κατανάλωση ψαριού μια φορά την εβδομάδα μειώνει κατά 22% τον κίνδυνο εμφάνισης ισχαιμικού εγκεφαλικού, ενώ πάνω από 5 φορές την εβδομάδα κατά 52%.
Ψάρια και κατάθλιψη: ίσως αυτό να ακουστεί παράδοξο, αλλά όντως τα ψάρια έχουν αντικαταθλιπτικές ιδιότητες. Τα ψάρια περιέχουν ένα απαραίτητο αμινοξύ, που ονομάζεται τρυπτοφάνη, που είναι μια ουσία που έχει σημαντική σχέση με την εμφάνιση της κατάθλιψης.
Τα θαλασσινά και τα οστρακοειδή αποτελούν ένα αναπόσπαστο συστατικό της ελληνικής, αλλά και γενικότερα της μεσογειακής διατροφής, και ιδιαίτερα του καλοκαιρινού τραπεζιού. Τα μύδια, τα στρείδια, το χταπόδι, οι γαρίδες, ο αστακός και άλλα είναι συχνό τρόφιμο στο τραπέζι του Έλληνα, μαγειρεμένα με διάφορους τρόπους και συνοδευμένα με τα άλλα κλασσικά φαγητά της δίαιτας μας.
Όπως έχει συμβεί και με άλλες τροφές τα τελευταία χρόνια, μετά από επιστημονική έρευνα, έτσι και για τα θαλασσινά υπάρχουν νέα δεδομένα, που ανατρέπουν τα όσα πιστεύαμε και ξέραμε μέχρι τώρα. Έτσι, αντίστοιχες έρευνες, τόσο από επιστημονικές ομάδες στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, έχουν φέρει στο φως νέα στοιχεία σχετικά με την θρεπτική αξία των θαλασσινών.
Εδώ και αρκετά χρόνια είναι γνωστό ότι οι τροφές αυτές περιέχουν υψηλής θρεπτικής αξίας πρωτεΐνη. Οι πρωτεΐνες έχουν ως δομικά μόρια τα αμινοξέα. Τα θαλασσινά περιέχουν όλα αυτά τα απαραίτητα αμινοξέα, και έτσι είναι μια καλή επιλογή, που μας βοηθάει να καλύψουμε τις ανάγκες μας σε πρωτεΐνη. Επίσης, έχει βρεθεί ότι οι πρωτεΐνες, που αυτές οι τροφές μας προσφέρουν, πέπτονται πολύ καλά και μάλιστα σε καλύτερο βαθμό απ΄ότι η πρωτεΐνη από τα κόκκινα κρέατα και τα πουλερικά.
Τα θαλασσινά είναι πλούσιες πηγές:
  • ιωδίου, απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα,
  • σιδήρου, όπως π.χ. τα μύδια και τα στρείδια, που έχουν τρεις φορές περισσότερο σίδηρο από πολλά κρέατα
  • μαγνησίου
  • ψευδαργύρου, όπως τα στρείδια, που είναι από τις πλουσιότερες πηγές ψευδαργύρου
  • μαγγανίου
  • καλίου, που είναι απαραίτητο για τους μυς και τα νεύρα, καθώς και για τη ρύθμιση της πίεσης του αίματος
  • σεληνίου, που είναι μία σημαντική αντιοξειδωτική ουσία και
  • φωσφόρου και ασβεστίου, όπως τα στρείδια και οι γαρίδες, που είναι απαραίτητα για την υγεία των οστών και των δοντιών.
Την ίδια στιγμή, τα παραπάνω θαλασσινά είναι χαμηλά σε νάτριο (άρα και αλάτι), εκτός αν είναι ειδικά παρασκευασμένα ή μαγειρεμένα (καπνιστά ή κονσερβοποιημένα), κάτι που τα κάνει καλή επιλογή για άτομα που ακολουθούν διαιτολόγιο χαμηλό σε αλάτι, λόγω π.χ. προβλήματος με την πίεσή τους.
Ακόμα είναι ζωικοί οργανισμοί πλούσιοι σε βιταμίνες, όπως Α, σύμπλεγμα των βιταμινών Β (π.χ.Β1, Β2, Β3, νιασίνη), που είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία και ανάπτυξη του νευρικού συστήματος καθώς και για τις βασικές μεταβολικές διαδικασίες, C και D.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου